Χοροί Νοτίου Αιγαίου

Αποκριάτικος αντρικός χορός που χορεύεται στην Πάρο, την Κέα και την Αντίπαρο. Λέγεται και “Μπουργάρικος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η λαβή είναι από τους ώμους.

Αποκριάτικο χοροπαίχνιδο από την Πάρο. Λέγεται και “Απάνω Ζε”. Το όνομά του προέρχεται από το δίστιχο που τραγούδαγαν οι χορευτές :«Πάνω Ζε, κάτω Ζε, για περάστε για ορίστε,στα γαϊδούρια μας καθίστε». Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι αρχικά τόξο το οποίο καταλήγει σε σπείρα καθώς οι χορευτές κουλουριάζουν με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η λαβή των χορευτών, που είναι μόνο άντρες, είναι αρχικά με τα χέρια τεντωμένα κάτω και μετά με το αριστερό χέρι κάτω από το καβάλο τους (περνώντας τα πόδια πάνω από το χέρι του χορευτή που βρίσκεται πίσω τους) ενώ ο πρώτος κρατάει στα χέρια του μία ζώνη και βαράει τους άλλους. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι ακριβώς τον ίδιο χορό χόρευαν στη Νάξο με το όνομα “Νικηντρές” ή “Κουτεντές” (από το ανάλογο δίστιχο και εκεί).

“Πανελλήνιος χορός όπως αποδίδεται στο νησί της Πάρου (και της Αντιπάρου). Το όνομά του το πήρε πιθανότατα από τη διάταξη των χορευτών, όπου ο πρώτος “”σύρει””, τραβάει, κατευθύνει τους υπόλοιπους. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι μαίανδρος με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των τεσσάρων χορευτών περιλαμβάνει μεταξύ των δύο αντρών, δύο γυναίκες οι οποίες κρατούν τα αριστερά τους χέρια με μαντήλι. Συμβολίζει την αέναη σχέση του νεόνυμφου ζευγαριού με το ζευγάρι των κουμπάρων. Συνήθως ακολουθείται από τον “”Μπάλλο””.

Πανελλήνιος αντρικός χορός με προέλευση από τη Πόλη (μορφή από τις Λεύκες της Πάρου).Λέγεται “Χασάπικος” επειδή τον χόρευαν οι χασάπηδες ή μακελάρηδες της Πόλης. Έχει μουσικό μέτρο 4/4. Παλαιότερα ήταν αυστηρά αντρικός χορός αλλά πλέον χορεύεται και από γυναίκες. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο και έχει κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη είναι τυχαία και η λαβή είναι από τους ώμους. Ως χορός είναι επηρεασμένος από τον αντίστοιχο της Σαλαμίνας, τον οποίο οι κάτοικοι των Λευκών διαμόρφωσαν ανάλογα με τον τοπικό χαρακτήρα και ο σκοπός που χόρευαν προέρχεται από τη Σύρο.

Πανελλήνιος χορός με καταγωγή από τη Ρούμελη και το Μωρηά. Λέγεται και “Συρτός” κυρίως στη Μακεδονία και τη Θράκη και σε μερικά νησιά προφέρεται και ως “Καλαμαθιανός”. Το όνομά του το πήρε πιθανότατα από το τραγούδι “Μαντήλι Καλαματιανό”. Έχει μουσικό μέτρο 7/8. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρες. Η λαβή είναι από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Επισημαίνεται ότι στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και την Κρήτη πάντα ο τελευταίος χορευτής είναι άντρας καθώς και ότι σε μερικές περιπτώσεις, ιδίως τις Απόκριες, μπορεί η λαβή να είναι και από τους ώμους.