Χοροί Νοτίου Αιγαίου

Χορός των νησιών (νεότερη παραλλαγή της Νάξου). Γράφεται και “Μπάλος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το σχήμα είναι ζευγαρωτό (ένας άντρας και μία γυναίκα), έχει ελεύθερη κατεύθυνση και οι χορευτές χορεύουν χωρίς να κρατιόνται. Είναι ζευγαρωτός ελεύθερος αυτοσχεδιαστικός χορός που ακολουθεί τον “Συρτό” (και την τεχνοτροπία στο βήμα του).Πλέον, λόγω της δισκογραφίας, μπορεί να είναι και αυτόνομος. Αντίστοιχα παλαιότερα χορευόταν από ένα ζευγάρι, αλλά πλέον από πολλά μαζί. Χαρακτηριστικά είναι τα “τσακίσματα” (ημικαθίσματα) που κάνουν οι χορευτές στα ρεφραίν της μουσικής και τα “τσαλίμια” του άντρα χορευτή.

Χορός των νησιών (παλαιά μορφή Νάξου). Γράφεται και “Μπάλος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το σχήμα είναι ζευγαρωτό (ένας άντρας και μία γυναίκα), έχει ελεύθερη κατεύθυνση και οι χορευτές χορεύουν χωρίς να κρατιόνται. Είναι ζευγαρωτός ελεύθερος αυτοσχεδιαστικός χορός που ακολουθεί τον “Συρτό” (και την τεχνοτροπία στο βήμα του). Χαρακτηριστικά είναι τα “τσακίσματα” (ημικαθίσματα) που κάνουν οι χορευτές στα ρεφραίν της μουσικής και τα “τσαλίμια” του άντρα χορευτή. Χορεύεται ακόμα, κυρίως από χορευτές μεγαλύτερης ηλικίας, στο χωριό Κορωνίδα.

Στο αποκριάτικο χοροπαίχνιδο “Κουτεντέ” (ή “Νικηντρέ”) κρατιόνται με μαντήλι και τραγουδούσαν : «Νινηντρέ, Νινηντρέ γειά σου Γιάννη Κουτεντέ» και τότε αυτός που αναφέρθηκε περνά το μαντήλι κάτω από τα πόδια του και εξακολουθεί να το κρατάει ενώ οι άλλοι συνεχίζουν να χορεύουν. Αφού περάσουν όλοι, ο τελευταίος, που δεν έχει κάποιο να κρατάει, περνάει ανάποδα και έχει πλάτη με τον προηγούμενό του. Κάποιος άλλος κρατάει λουρί και χτυπά τους δύο τελευταίους, οι οποίοι πολλές φορές κρατιόνται από τα χέρια μιας και τα μαντήλια δεν είναι γερά.Μοιάζει με το “Πάνω Ζε” της Πάρου, και δεν χορεύεται πλέον στη Νάξο (ως τα μέσα του ’80 χορευόταν στην Κόρωνο).

Αποκριάτικος χορός από την δυτική Νάξο. Το όνομά του προέρχεται πιθανά από το τουρκικό ρήμα dirlanmak που σημαίνει ζωντανεύω, ανασταίνω. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση ανθωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα. Η λαβή είναι από τους ώμους και το βήμα του μοιάζει με της “Βλάχας”. Κάποιοι μελετητές τον αναφέρουν και ως “Βλάχα των πεδινών χωριών”. Χορευόταν υπό τη συνοδεία τσαμπούνας, στα πεδινά χωριά της Νάξου (Τρίποδες, Γλινάδο κλπ).Πέραν από κάποιες αναβιώσεις, οι τοπικοί σύλλογοι, δεν τον παρουσιάζουν στις δράσεις τους.

Πανελλήνιος αντρικός αποκριάτικος χορός (μορφή Κορώνου Νάξου). Το όνομά του οφείλεται στο ομώνυμο τραγούδι “Πως το τρίβουν το πιπέρι”. Έχει μουσικό μέτρο 7/8. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η λαβή είναι από τους ώμους αλλά οι χορευτές χωρίζονται και χορεύουν ελευθέρα, ανάλογα με τα παραγγέλματα του πρώτου. Η διαδικασία είναι ανάλογη με τις πιο πολλές περιοχές της χώρας: οι άντρες κρατιόνται στους ώμους και τραγουδάνε ενώ ο πρώτος κρατάει ζωνάρι και τιμωρεί όποιους παραβαίνουν τις οδηγίες του τραγουδιού.